تنشج چیست از علت تا بهترین روش های درمان تشنج

معمولا خانواده ها اطلاعات نسبی در مورد تشنج دارند که بعضا این اطلاعات ممکن است غیر علمی و غیر اصولی باشد و وضعیت را وخیم تر نماید . در این بخش به توضیح بیشتر این موضوع پرداخته می شود تا اقدامات دقیق تر انجام شود .

تشنج چیست؟

تشنج یک اختلال حمله ای غیر ارادی است که در کودکان رخ می دهد به این صورت که کودک به طور ناگهانی از حال رفته و به زمین می افتد و تا مدتی ممکن است حرکتی نکند ، چشم های کودک به بالا رفته و شروع به لزریدن می کند این تشنج ها مواردی است که والدین متوجه آن می شوند . اما تشنج به صورت دیگر نیز ممکن است مانند مات زدگی ، که کودک در این حالت تنها به روبرو زُل می زند و به مدت چند ثانیه اصلا متوجه اطراف خود نمی شود .

در صورتی که معمولا والدین این انتظار را دارند که کودک غش کرده و بیهوش شود و این را علائم تشنج می دانند. اما علائم هایی در تشنج وجود دارد که کودک غش نمی کند ولی یک سمت بدن کودک شروع به لرزیدن کرده و یا اعضای صورت کودک حدود یک یا نیم دقیقه شروع به لرزیدن می کند یا سر و چشم کودک به سمتی منحرف شود . این علائم باید ما را به این شک وادارد که ممکن است کودک دچار تشنج شده باشد . البته این پرش ها در خواب طبیعی است .

تشنج به همراه تب

تشنج در کودکان ممکن است با تب باشد و یا بدون آن . اگر در سن 6 ماهگی تا 6 سالگی همراه با تب باشد تشنج ناشی از تب گفته می شود که معمولا تشنج های خوش خیمی هستند که در آینده کودک ادامه دار نخواهد بود و بعد از 6 سالگی مشاهده نمی شود و اگر توسط والدین و متخصص اطفال مراقبت های لازم انجام شود و تب کنترل شود ، کودک به زندگی عادی ادامه خواهد داد .

حال اگر این تشنج های همراه با تب زیاد برای مثال هر دو ماه یکبار رخ دهد یا در صورت وجود به مدت طولانی اتفاق بیوفتد دراین صورت پزشک متخصص اطفال درمان های لازم را انجام می دهد که به مغز کودک در این بازه زمانی آسیبی وارد نشود.

اگر تشنج بدون تب رخ دهد . در مواردی کمبود قند خون در افرادی که دیابتی هستند و انسولین زیاد زده اند و یا کمبود کلسیم خون و منیزم خون بیماری های متابولیک (سرشتی سوخت و ساز) ممکن است عامل این تشنج ها باشد که بدون تب رخ می دهد در نتیجه کودکی که در این شرایط است حتما پزشک بررسی های لازم را در زمینه اختلالات متابولیسمی انجام می دهد .

بیماری صرع

اگر تمام بررسی ها لازم انجام گرفت و شرایط کودک طبیعی بود و مشکل ژنتیکی واضحی در چهره کودک دیده نشد ممکن است کودک از نظر ژنتیک و یا در واقع استعداد به صرع را از نسل های جلوتر به ارث برده باشد پس اگر در اطرافیان کودک کسی وجود داشته که علائم صرع را داشته ممکن است کودک این ژن را در خود داشته باشد ، در این صورت کودک دچار بیماری صرع است .

طول درمان در بیماری صرع حدود دو سال است و بعد این دو سال نیز نواز مغز از کودک تهیه می شود و باید نرمال مشاهده شود تا درمان قطع گردد . در بعضی از موارد والدین بعد از چند ماه مصرف دارو برای درمان صرع ، وقتی مشاهده می کنند تشنج تکرار نشده است ، مصرف دارو را کنار می گذارند که اقدام نادرستی بوده و درمان جواب نخواهد داد و به مغز کودک آسیب می زند . امروزه درمان صرع در کودکان تا 70 درصد امکان پذیر است و تنها در بخشی بعد از درمان امکان عود وجود دارد . در موارد نامحدودی ممکن است صرع مقاوم به دارو باشد که می توان با عمل جراحی درمان را انجام داد.

علائم تشنج در کودکان

در اغلب موارد تشنج در کودکان مشکل خواهد بود و متخصص اطفال براسال برخی از علائم همچون: تکان خوردن لب هایشان، جویدن دهان، حرکات چشمانشان و یا شل شدن بدنشان تشخیص دهند که دچار تشنج شده اند.

گاهی بدن دارای لرزش، و یا سفت و به سرعت حرکت می کند. کودک ممکن است بی حرکت و گیج بماند . مشاهده شده است که احساس حرکات غیرعادی مانند بی حسی و قلقلکی در بدنش ایجاد می شود. یکی از علائم تشنج احساس ترس بدون دلیل می باشد که علائمی غیر معمول خواهد بود.

علل تشنج در کودکان

تشنج کودکان ممکن است به دلیل:

• اختلالات و ناهنجاری های متابولیک موقت همچون افت قند خون صورت گیرد.
• بیماری مغزی در طی بارداری، فقدان اکسیژن در طی زایمان و یا عفونت های شدید از جمله علل تشنج در کودکان می تواند باشد.
• استفاده مادر از بعضی از داروها در حین بارداری می تواند تاثیرگذار باشد.
• بیماری ژنتیکی در اثر جابه جایی در یک ژن همچون توارثی متابولیسمی (معمولا در نوزادی شروع می شود) می توان نام برد.

تشخیص تشنج در کودکان

• توسط الکتروآنسفالوگرافی
• آزمایشات و تست های دیگر برای بررسی علت
• کشت خون و ادرار برای بررسی عفونت
• اندازه گیری میزان اکسیژن خون با استفاده از پالس اکسیمتری که آیا خون پایین است یا نه؟
• آزمایش برای اندازه گیری قند خون، منیزیم، کلسیم برای بررسی بیماری های متابولیک
• سی تی اسکن و عکسبرداری از مغز و ام آر آی
• گرفتن مایع نخاعی برای نمونه

درمان تشنج در کودکان

ابتدا باید به یک متخصص اطفال باتجربه مراجعه شود و با انجام اقدامات فوری برای جلوگیری از آسیب و درمان علت اصلی اقدام شود واز تجویز داروهای ضد صرع توسط پزشک استفاده نماید. پزشک درمانش باید در جهت علت تشنج متمرکز شود، چرا که برخی از کودکان برای کنترل تشنج نیاز دارند که از داروهای ضد تشنج استفاده کنند.

چه اقدامات فوری درحین تشنج باید صورت گیرد؟

بلافاصله کودک باید به پهلو خوابیده شود.

از اجسام و وسایل تیز دور باشد همچنین نزدیک پله نباشد.

چیزی در دهانش قرار داده نشود و از نگه داشتن زبانش جلوگیری شود.

کلام آخر

درنتیجه اگر تشنج دو بار یا بیشتر بدون علت رخ دهد در این صورت کودک صرع دارد اما خوشبختانه این بیماری در کودکان قابل درمان است و در مواردی نیز قابل کنترل است . بنابراین در صورت تشنج کودکان حتما مراجعات پزشکی داشته باشید و اقدامات لازم درمان گیرد .

منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم سایت دکتر علی فرجی پزشک متخصص اطفال.