هپاتیت در کودکان؛ علل، علائم و درمان آن

بارها درباره هپاتیت در بزرگسالان شنیده ایم، اما در مورد هپاتیت در کودکان چطور؟ آیا هیپاتیت بیماری خطرناکی است ؟ کدام نوع هپاتیت خطرناک است؟ هپاتیت در کودکان چه علائمی دارد و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد ؟ به طور کلی، هپاتیت فرآیندی است که کبد توسط سلول های التهابی سیستم ایمنی و به سلول های خود بافت کبد آسیب می زند. هپاتیت یکی از بیماری هایی است که می تواند کودکان را درگیر کند و ممکن است برای مدت طولانی بدون ایجاد علامتی وجود داشته باشد. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی هپاتیت در کودکان بپردازیم، لذا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

هپاتیت در کودکان چگونه اتفاق می افتد؟

هپاتیت زمانی اتفاق می افتد که سلول های کبدی با ویروس آلوده می شوند. این بیماری می تواند سلول های کبد را تخریب کرده و به آن آسیب برساند. هپاتیت بر اساس طول مدت آن (حاد زمانی که کمتر از 6 ماه طول می کشد یا مزمن)، بر اساس الگوی پاتولوژیک آن و بر اساس علت آن طبقه بندی می شود. به طورکلی، ویروس هپاتیت به پنج نوع A-B-C-D-E تقسیم بندی می شود. هپاتیت A در کودکان شایع ترین نوع این بیماری به شمار می رود، اما ممکن است کودک به هر نوع دیگری مبتلا شود .

هپاتیت A در کودکان

هپاتیت A، نوعی بیماری حاد، اما خود محدود شونده است. این ویروس بخشی از گروه هتروژن ویروس های هپاتیت است که بیماری های بالینی و حاد مشابهی را ایجاد می کنند .هپاتیت حاد ، تظاهر اولیه بیماری است و عفونت مزمن ایجاد نمی کند. طیف تظاهرات بالینی در کودکان متفاوت است. کودکان کوچکتر معمولا در مقایسه با کودکان بزرگتر ، نوجوانان و بالغین، به بیماری خفیف تر یا بدون علامت مبتلا می شوند. بیشترین میزان عفونت در کودکان 5 تا 14 ساله رخ می دهد .

• تظاهرات بیماری هیپاتیت در کودکان
• تظاهرات متغیری دارد و فاز ایکتریک بعد از فاز پره ایکتریک رخ می دهد :
• بدون علامت (هیچ اختلال آنزیمی کبدی وجود ندارد)
• تحت بالینی (بدون علامت ، اختلالات مختصر در آنزیم های کبدی)
• بدون زردی (علامت دار اما بدون وجود زردی در نوزادان و کودک)
• نارسایی کبدی

کودکان کم سن و سال معمولا نسبت به بالغین کم علامت تر هستند. علائم اولیه تا 5 روز طول می کشد که عبارتند از:

•  تب در کودکان
• تهوع
• استفراغ
• ضعف و درد عضلانی
• بی اشتهایی
• سر درد در کودکان
• اسهال و درد شکم
• خستگی

علائم دیرس چند روز تا یک ماه طول می کشند که شامل ادرار تیره، زردی و هپاتومگالی (بزرگی کبد) از جمله علائم دیرس هستند .

علل هپاتیت در کودکان چیست؟

همان طور که گفته شد، ویروس های هپاتیت 5 نوع هستند که باعث ایجاد بیماری در کودکان می شوند. در مجموع مهمترین دلایل بروز این بیماری عبارتند از:

• ویروس نوع A-B-C-D-E
• ویروس سیتومگالوویروس (بخشی از خانواده ویروس هرپس)
• ویروس اپشتین بار که باعث مونونوکلئوز می شود.
• ویروس هرپس سیمپلکس (ویروس تبخال)
• ویروس واریسلا زوستر (آبله مرغان) یکی از عوارض این ویروس هپاتیت است، اما به ندرت در کودکان ایجاد می شود.
• انتروویروس ها، گروهی از ویروس ها هستند که در کودکان ظاهر می شوند و شامل اکو ویروس ها و کوکساکی ویروس ها می شود.
• ویروس سرخک آلمانی (بندرت باعث هپاتیت می شود)

راه های انتقال هپاتیت ویروسی

نحوه انتقال هپاتیت بسته به علت آن متفاوت است:

1. ویروس هپاتیت A با خوردن غذای آلوده به مدفوع، سفر به کشورهایی که هپاتیت A شایع است، اما انتقال خون به ندرت باعث هپاتیت A می شود.
2. هپاتیت B و C از طریق مایعات بدن مانند خون منتقل می شود و فرد می تواند قبل از بروز علائم بیماری را به دیگران منتقل کند.

هپاتیت در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک ابتدا کودک را معاینه می کند تا متوجه التهاب یا بزرگ شدن کبد شود و سپس آزمایش های زیر انجام خواهد شد:

نمونه خون: آزمایش خون برای تشخیص آنزیم های کبدی، عملکرد کبد، آنتی بادی ها و واکنش زنجیره ای پلیمراز به منظور تشخیص نوع ویروس عامل آن و آزمایش های انعقادی برای کودکان انجام می شود .

رادیوگرافی تشخیصی: سی تی اسکن شکم ممکن است برای مشاهده واضح اندام های داخلی انجام شود تا اندازه و شکل کبد، تصاویر اولتراسوند یا تصاویر MRI انجام شود.

بیوپسی از کبد: این برای شناسایی واضح نوع التهاب و علت آن است، زیرا بیوپسی دقیق ترین راه برای یافتن علت التهاب است.

درمان هپاتیت A در کودکان

درمان اولیه حمایتی است و درمان های ضد ویروسی توصیه نمی شود. درمان هپاتیت در کودکان معمولاً با کاهش و التیام علائم مرتبط با آن انجام می شود و در اینجا چند نکته وجود دارد:

• به کودک خود استراحت دهید تا زمانی که علائم فروکش کند، زیرا ممکن است احساس خستگی و ضعف کند.
• در صورت بروز استفراغ برای جلوگیری از کم آبی بدن کودک، مایعات فراوان بدهید.
• حالت تهوع ممکن است غذا خوردن را برای کودک سخت کند، بنابراین به جای دادن وعده های غذایی کامل، میان وعده هایی مانند آب میوه بدهید.
• انجام آزمایش خون، زیرا می تواند تشخیص دهد که آیا بیماری در حال پیشرفت است یا خیر.
• پذیرش در بیمارستان، این کار در موارد شدید انجام می شود.
• پیوند کبد، در صورت نارسایی کبدی در مرحله پایانی انجام می شود.

توجه داشته باشید که واکسیناسیون کودک یا تزریق Ig قبل از تماس با ویروس و ابتلا توصیه می شود. واکسن هپاتیتA  به تمام کودکان 12 تا 23 ماه تجویز می شود. همچنین، Ig به کودکان کوچکتر از 12 ماه تزریق خواهد شد. برای افراد واکسینه نشده که با بیمار تماس داشته اند، نیز تزریق واکسن الزامی است.

عوارض هپاتیت

هپاتیت A معمولاً هیچ عارضه ای ایجاد نمی کند و خود به خود برطرف می شود، اما برای هپاتیت B و هپاتیت C برخی از عوارض عبارتند از:

• التهاب مزمن کبد
• نارسایی کبد
• سرطان کبد

خوشبختانه واکسن ها موثرترین راه برای پیشگیری از هپاتیت هستند. واکسن هایی برای ویروس های هپاتیت A و B وجود دارد، اما واکسنی برای ویروس های هپاتیت C، D و E وجود ندارد.

کلام آخر

عفونت هپاتیت A فقط به بزرگسالان محدود نمی شود، بلکه کودکان و نوزادان نیز به دلیل عوامل زیادی ممکن است به آن مبتلا شوند و باعث ایجاد گروهی از علائم ناراحت کننده در آنها شود. هیچ درمان قطعی برای هپاتیت A وجود ندارد، اما عفونت به خودی خود در عرض دو ماه یا حداکثر 6 ماه از بین می رود. بهتر است بدانید که احتمال مرگ و میر کودکان به دلیل هپاتیت، تنها 1 تا 2 درصد است. در پایان توصیه می شود برای پیشگیری از هپاتیت در کودکان واکسیناسیون را انجام دهید و در صورت بروز علائم بیماری به بهترین متخصص اطفال در تهران مراجعه کنید.