شکاف کام و لب چیست
شکاف کام و لب اختلالی است که در آن یک شکاف و یک فضای باز در لب موجود می باشد این شکاف می‌تواند کوچک یا بزرگ باشد به طوری که لب بالا و بینی را به هم وصل می کند. شکاف کام نیز هنگامی رخ می‌دهد که سقف دهان در حین رشد اولیه جنین در داخل رحم مادر، به درستی بسته نشده باشد. کام از دو قسمت شامل کام سخت و کام نرم تشکیل شده است
این اختلال در طی سه ماه اول رخ می دهد و ممکن است کام سخت ،کام نرم یا هر دو را درگیر کند. شکاف کام ممکن است بدون شکاف لب نیز رخ دهد. در این موارد بهترین راهکار درمانی چیست ؟
تشخیص شکاف کام و لب
بیشتر موارد شکاف لب و شکاف کام بلافاصله در بدو تولد مشاهده می باشد و برای تشخیص به آزمایشات خاصی نیاز نیست. قبل از تولد نوزاد نیز، در سونوگرافی شکاف لب و شکاف کام دیده می شود.
سونوگرافی قبل از تولد
سونوگرافی قبل از تولد آزمایشی است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از جنین در حال رشد ایجاد می کند. ممکن است هنگام تجزیه و تحلیل تصاویر، پزشک تفاوت در ساختار صورت را تشخیص دهد.
شکاف لب ممکن است با سونوگرافی از حدود هفته سیزدهم بارداری تشخیص داده شود. با ادامه رشد جنین ، تشخیص دقیق شکاف لب آسانتر است. با استفاده از سونوگرافی مشاهده شکاف کام که به تنهایی اتفاق می افتد دشوارتر است.
اگر سونوگرافی قبل از تولد شکافی را نشان دهد ، ممکن است پزشک روشی را برای گرفتن نمونه ای از مایع آمنیوتیک از رحم مادر (آمنیوسنتز) ارائه دهد. ممکن است آزمایش مایع نشان دهد که جنین دارای یک سندرم ژنتیکی وراثتی است که می تواند باعث ایجاد سایر نقایص مادرزادی شود. با این حال ، اغلب علت شکاف لب و شکاف کام مشخص نیست
اهداف درمان شکاف لب و شکاف کام بهبود توانایی کودک در خوردن، گفتار و شنیدن به طور طبیعی و دستیابی به ظاهر طبیعی صورت است.
اغلب مراقبت از کودکان مبتلا به شکاف لب و شکاف کام شامل یک تیم از پزشکان و متخصصان است، که شامل موارد زیر است:
- جراحانی که متخصص ترمیم شکاف هستند، مانند جراحان پلاستیک
- جراحان دهان و دندان
- پزشکان گوش ، حلق و بینی
- متخصصان اطفال
- دندانپزشکان اطفال
- متخصصین ارتودنسی
- متخصصان شنوایی
- گفتاردرمانگر
- مشاوران ژنتیک
- روانشناسان
عمل جراحي شکاف کام ولب به چه صورتی است؟
جراحی برای اصلاح شکاف کام بر اساس شرایط کودک است. پس از ترمیم شکاف اولیه، ممکن است پزشک جراحی های دیگری را برای بهبود گفتار یا بهبود ظاهر لب و بینی توصیه کند.
جراحی ها به طور معمول با این ترتیب انجام می شوند:
- ترمیم شکاف لب در 3 تا 6 ماهگی اول
- ترمیم شکاف کام تا سن 12 ماهگی یا در صورت امکان زودتر
- جراحی های اضافی بین 2 سالگی و اواخر سال های نوجوانی
جراحی شکاف کام و لب در بیمارستان انجام می شود. کودک بیهوشی عمومی دریافت می کند، بنابراین در حین جراحی احساس درد نخواهد کرد. چندین روش مختلف جراحی برای ترمیم شکاف لب و کام ، بازسازی مناطق آسیب دیده و پیشگیری یا درمان عوارض مربوطه استفاده می شود.
به طور کلی ، مراحل جراحی شامل موارد زیر باشد:
ترمیم لب شکاف: برای بستن شکاف در لب، جراح برش هایی را در دو طرف شکاف ایجاد می کند و سپس فلپ ها از جمله عضلات لب به هم دوخته می شوند. این ترمیم باید ظاهر، ساختار و عملکرد طبیعی تری برای لب ایجاد کند. معمولا ترمیم اولیه بینی، در صورت نیاز همزمان انجام می شود.
ترمیم شکاف کام: روش جراحی برای بستن شکاف کام و بازسازی سقف دهان به شرایط کودک بستگی دارد (کام سخت و نرم) جراح در دو طرف شکاف برش هایی ایجاد می کند و بافت و ماهیچه ها را دوباره جابجا می کند. سپس با استفاده از بخیه شکاف بسته می شود.
جراحی لوله گوش: ممکن است برای کودکان مبتلا به شکاف کام ، لوله های درون گوش قرار داده شود تا خطر تجمع مایع گوش را کاهش دهد و خطر ابتلا به عفونت گوش را کمتر کند.در صورت به وجود آمدن این شرایط می تواند منجر به کاهش شنوایی شود. جراحی لوله گوش شامل قرار دادن لوله های کوچک به شکل حباب در لاله گوش برای ایجاد یک دهانه برای جلوگیری از تجمع مایع است.
جراحی برای بازسازی ظاهر: ممکن است برای بهبود ظاهر دهان، لب و بینی نیاز به جراحی های اضافی باشد.
جراحی می تواند به طور قابل توجهی ظاهر، کیفیت زندگی و توانایی غذا خوردن ، تنفس و صحبت کودک را بهبود بخشد. خطرات احتمالی جراحی شامل خونریزی ، عفونت ، بهبودی ضعیف ، بزرگ شدن یا افزایش زخم ها و آسیب دیدگی موقتی یا دائمی اعصاب، رگ های خونی یا سایر ساختارها است.
مشکلاتی که کودک مبتلا به شکاف کام دارد، شامل چه مواردی می باشد؟
ممکن است شکاف کام باعث ایجاد مشکلاتی برای کودک شوند این مشکلات عبارتند از:
- ناتوانی در مکیدن کافی به دلیل باز بودن حفره دهان
- رفلاکس نوزادان برای مواد خورده شده به حفره بینی که ممکن است منجر به آسپیراسیون شود .
- خستگی زودرس در طی تغذیه به دلیل افزایش تلاش برای مکیدن
منبع:https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cleft-palate/diagnosis-treatment/drc-20370990
