درمان خس خس سینه در کودکان و نوزادان

خس خس سینه در کودکان یک صدای نسبتاً تیز است که در حین تنفس هنگامی به هنگام انسداد یا باریک شدن راه های هوایی، ایجاد می شود. دلایل متعددی برای بروز این عارضه وجود دارد که می تواند با مداخلات زودهنگام پزشکی درمان شود. اما بهترین دارو برای خس خس سینه کودکان چیست؟ آبا درمان گیاهی و خانگی موثر واقع می شود؟ ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل و روش های درمان خس خس سینه در نوزادان و کودکان بپردازیم، لذا تا انتها همراه ما باشید.

منظور از خس خس سینه چیست؟

خس خس سینه صدایی تیز و سوت مانند است که در نوزادان، کودکان و حتی افراد بزرگسال ایجاد می شود. این عارضه زمانی رخ می دهد که راه های هوایی باریک شوند. از مهمترین دلایل انسداد یا باریک شدن مجرای هوایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تورم بافت ها در مجاری هوایی
• اسپاسم ماهیچه های ریز در دیواره راه های هوایی (برونکواسپاسم)
• تجمع مخاط در راه های هوایی

انواع خس خس سینه در نوزادان و کودکان

به طور کلی، خس خس سینه به دو شکل موقت و دائمی تقسیم بندی می شود که اغلب نوزادان و کودکان حداقل یک بار نوع موقت و گذار آن را تجربه کردند.

خس خس موقت سینه کودک

این نوع از بیماری نگران کننده نیست و معمولا به دلیل التهاب در ناحیه تنفسی کودک در اثر بیماری های سرماخوردگی و آنفولانزا در کودکان ایجاد می شود.

خس خس دائمی سینه کودک

این نوع از خس خس با کاهش التهاب برطرف نشده و نیاز به درمان های بیشتری دارد. معمولا کودکان با مشکلات، آلرژی، پنومونی (ذات الریه) و آسم دچار خس خس طولانی مدت می شوند.

علت خس خس سینه در کودکان

علت خس خس سینه در دوران شیر خوارگی بسیار متنوع است، اما شایع ترین علت یک دوره ناگهانی خس خس سینه در نوزادان و کودکان خردسال معمولا عفونت تنفسی ویروسی است. در حالی که شایع ترین علل دوره های مکرر خس خس سینه عبارتند از:

• عفونت ویروسی مکرر ریه
• شرایط آلرژیک
• آسم کودکان
• بیماری های قلبی

علل کمتر شایع خس خس مکرر شامل اشکال مزمن در بلع است که باعث آسپیراسیون مکرر غذا یا مایع به داخل ریه ها، رفلاکس معده به مری، جسم خارجی در ریه ها یا نارسایی قلبی می شود .صرف نظر از علت اولیه خس خس سینه، علائم اغلب با آلرژی یا محرک های استنشاقی (مانند دود تنباکو) تشدید می شوند.

تاثیر رفلاکس معده بر خس خس سینه کودکان

همان طور که اشاره شد، یک علامت خیلی شایع در شیر خوارانی که به ریفلاکس گوارشی مبتلا هستند و به دلیل مشکلات فیزیولوژیک مقداری اسید معده در دستگاه گوارش پس می زند ، خس خس سینه در این گروه از شیر خواران شایع است .نوزادانی که به دنبال شیر خوردن مقداری شیر پس می زند ، سبب تحریک راه های هوایی می شود و در آخر سبب بروز خس خس سینه می شود .

تاثیر بیماری های قلبی بر خس خس سینه نوزاد

از موارد دیگری که در شیر خواران می تواند عامل ایجاد خس خس سینه شود، بیماری قلبی کودکان است، خصوصا مواردی که خیلی شدید نیست و تشخیص داده نمی شود. معمولا والدین زمانی که به دلیل خس خس سینه کودک خود به متخصص اطفال مراجعه می کنند، از علت آن آگاه نیستند، اما بروز خس خس سینه به علت بیماری های قلبی در کودکان به نسبت بیماری های تنفسی کمتر رخ می دهد.

علائم خطر خس خس سینه در کودکان

خس خس سینه اغلب با سرفه های مکرر خشک یا خلط آور همراه است. علائم دیگر به علت آن بستگی دارد و ممکن است شامل تب ، آبریزش بینی و مشکلات تغذیه، مشکلات ناشی از نارسایی قلبی یا مشکل در بلع باشد. هنگامی که کودک بازدم می کند، صدای خس خس تیز شنیده می شود و اگر راه هوایی به شدت تنگ شده باشد، صدای خس خس سینه در هنگام دم شنیده می شود. همچنین کودکانی که به شدت بیمار هستند ممکن است سریع نفس بکشند، از ماهیچه های قفسه سینه زیادی برای تنفس استفاده کنند. علاوه بر این، ممکن است در کودکانی که عفونت ریه دارند تب شدید وجود داشته باشد.

روند تشخیص خس خس سینه کودکان

از مهمترین روش های تشخیصی این عارضه در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اشعه ایکس قفسه سینه
• در موارد نادر توموگرافی کامپیوتری یا برونکوسکوپی
• برای خس خس سینه شدید، اکثر پزشکان از اشعه ایکس قفسه سینه برای بررسی علائم جسم خارجی در ریه ها، ذات الریه یا نارسایی قلبی استفاده می کنند. پزشکان با قرار دادن حسگر روی انگشت کودک، سطح اکسیژن خون را اندازه گیری می کنند.

تشخیص آسم و آلرژی در کودکان

باید گفت معمولا این دسته از بیماری ها در این سن بررسی نمی شوند، مگر در موارد خیلی جدی و حاد که نیاز به بررسی های بیشتر باشد. بنابراین، توصیه می شود که خانواده ها نگران نباشند، همیشه بیماری های خطرناک و جدی تر نمی تواند عامل بروز خس خس سینه کودکان باشد.

راه های درمان خس خس سینه کودکان

در مان خس خس سینه متناسب با علت اصلی بروز آن انتخاب می شود بعد از تشخیص علت اصلی بروز خس خس سینه ، متخصص کودکان می تواند متناسب با آن راهکار درمانی توصیه کند .با این حال مهمترین درمان های خس خس سینه عبارتند از:

• گاهی از گشاد کننده های برونش مانند برونکودیلاتورها (Bronchodilator) و گاهی اوقات کورتیکواستروئیدها تجویز می شود.
• برای خس خس شدید، دوزهای روزانه برونش و داروهای ضد التهابی برای آسم استفاده می شود
• به نوزادان و کودکان خردسالی که دچار خس خس سینه مداوم می شود، برونش گشادکننده استنشاقی (مانند آلبوترول) و در صورت شدید بودن خس خس، کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزون)، از طریق دهان یا ورید تجویز می شود.
• کودکانی که بعید است آسم مداوم داشته باشند، مانند کودکانی که هیچ نشانه ای از آلرژی یا سابقه خانوادگی آلرژی یا آسم ندارند و دوره های خس خس آن ها خفیف و نادر است، معمولاً فقط به داروهای گشاد کننده برونش استنشاقی نیاز دارند که در صورت نیاز برای کنترل علائم آنها استفاده می شوند.

توجه داشته باشید که درمان خس خس سینه تنها باید با مشورت پزشک انجام شود، زیرا دلایل متعددی برای بروز آن وجود دارد که تنها به کمک متخصص اطفال قابل تشخیص است. درمان های ذکر شده تنها برای آگاهی و آشنایی والدین است، بنابراین از درمان های خودسرانه اجتناب کنید.

بهترین دارو برای خس خس سينه کودکان

درمان خس خس سینه در کودکان ممکن است شامل استفاده از محصولات آنتی‌توسیانین (مانند آمبروکسولین) باشد. آنتی‌توسیانین‌ها عوارض ضعیفی دارند و می‌توانند به تسکین خس خس سینه و گرفتگی صدا کمک کنند. سیروپ‌های تسکین سینه، مانند سیروپ گوايفنزین، نیز به عنوان یک گزینه استفاده می‌شوند. این سیروپ‌ها کمک به تخلیه ترشحات از راه تنفسی می‌کنند و خس خس سینه را کاهش می‌دهند. مراقبت از کودک در محیطی با رطوبت مناسب نیز می‌تواند مفید باشد. استفاده از بخور گرم یا مرطوب‌کننده هوا در اتاق کودک می‌تواند به تسکین خس خس سینه کمک کند.
نکته مهم این است که هرگز داروهای بدون نسخه پزشک برای فرزند خود تجویز نکنید و همیشه با بهترین متخصص اطفال برای معالجه کودک خود مشورت کنید. تا پزشک با توجه به علت خس خس سینه و وضعیت کلی کودک، داروی مناسب را تجویز خواهد کند.

شربت برای خس خس سینه کودکان

شربت های سینه از پر استفاده ترین داروها برای درمان خس خس سینه کودکان با علائم موقت است. البته در برخی موارد داروهای مانند استامینوفن کودکان، آنتی هسیتامین و دکسترومتورفان برای پیشگیری از علائم همراه خس خس مانند سرفه و آبریزش بینی تجویز می شود. شایان ذکر است که این داروها نباید بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرد، زیرا می تواند عوارض جدی به همراه داشته و یا تاثیری در درمان بیماری نداشته باشد.

درمان خانگی خس خس سینه کودکان

درمان های خانگی خس خس سینه کودکان تنها در موارد التهاب گذار بخش های تنفسی کودک مانند بروز سرماخوردگی موثر واقع می شود. از مهمترین راهکارها می توان به مولرد زیر اشاره کرد:

• استفاده از دستگاه بخور و مرطوب نگه داشتن هوا
• هیدراته نگه  داشتن بدن کودک و نوزاد
• استفاده از بخور آب گرم
• مصرف مایعات گرم و غذاهای مقوی

درمان خانگی خس خس سینه نوزاد

درمان خانگی خس خس سینه نوزاد می‌تواند به تسکین علائم و کمک به راحتی نفس کشیدن او کمک کند. اما قبل از استفاده از هر روش درمانی خانگی، مهم است که با پزشک کودکان مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که روش انتخابی مناسب و بدون خطر برای نوزاد شما است. در ادامه چند روش درمانی خانگی برای خس خس سینه نوزاد ذکر شده است:

• ترطیب ترشحات سینه به کمک بخور گرم یا مرطوب‌کننده هوا
• ماساژ سینه با استفاده از لوسیون یا روغن بچه‌
• به نوزاد کمک کنید که سرفه کند تا ترشحات از راه تنفسی خارج شوند
• شستشو بینی نوزاد با استفاده از نمک فیزیولوژیک یا آب گرم

درمان گیاهی خس خس سینه کودکان

درمان های گیاهی برای بزرگسالان می تواند موثر باشد، اما مصرف گیاهان دارویی برای کودکان، به ویژه کودکان زیر 6 سال، ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. اگر چه دمنوش های آویشن، زنجبیل و دارچین می تواند برای کودکان بالای 6 سال مفید واقع شود، اما بهتر است از درمان های گیاهی خس خس سینه کودکان خودداری کرده و برای تشخیص و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.

براي خس خس سينه کودکان چه خوراکی هایی خوبه؟

برخی خوراکی‌ها و مواد غذایی می‌توانند به تسکین خس خس سینه اطفال کمک کنند. در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد تا در صورت امکان آن‌ها را در برنامه تغذیه فرزند خود جای دهید:

↲ عسل

می‌توانید به کودک خود عسل طبیعی بدهید. عسل خطر ابتلا به عفونت بوتولیسم را در کودکان زیر ۱ سال دارد، بنابراین مطمئن شوید که کودک شما بیش از ۱ سال است قبل از استفاده از عسل.

↲ نوشیدنی‌های گرم

می‌توانید به کودک خود نوشیدنی‌های گرم مانند آب گرم، عرقیجات گیاهی یا چای گرم بدهید. این نوشیدنی‌ها ممکن است به تسکین خس خس سینه کمک کنند.

↲ نوشیدنی‌های مرطوب‌کننده

ارائه نوشیدنی‌هایی مانند آب یا شیر به کودک شما ممکن است به ترطیب ترشحات و تسکین خس خس سینه کمک کند.

↲ مربا

مصرف مقدار کمی مربا قبل از خواب می‌تواند به تسکین خس خس سینه کودک کمک کند. بهتر است مربای طبیعی و بدون افزودنی‌ها را برای این منظور انتخاب کنید.

در نهایت…

تقریباً از هر سه کودک، یک کودک قبل از 3 سالگی خود حداقل یک بار خس خس سینه را تجربه کرده است. مطالعات شیوع خس خس سینه را در کودکان پیش دبستانی بین 25 تا 38 درصد گزارش کرده اند، اما اغلب آن ها موقتی بوده و پس از کاهش التهاب و عفونت دستگاه تنفسی در کودکان از بین می رود. توجه داشته باشید که تشخیص زود هنگام و درمان خس خس سینه کودکان می تواند از پیشروی بیماری های جدی تر مانند آسم جلوگیری کند. در پایان توصیه می شود به منظور تشخیص صحیح و درمان مناسب این عارضه به بهترین متخصص اطفال در تهران مراجعه کرده و از درمان های خودسرانه و خانگی خس خس سینه در کودکان اجتناب کنید.