اختلالات خواب در کودکان شرایطی هستند که استراحت کافی را برای کودکان دشوار می کنند یا باعث خواب آلودگی مفرط می شوند. اختلالات خواب در دوران کودکی با کاهش توجه، یادگیری، حافظه و تمرکز بر عملکرد مدرسه تأثیر می گذارد. علاوه بر این، اختلالات خواب می تواند بر رفتار کودک تأثیر بگذارد و باعث تحریک پذیری و بیش فعالی شود.
اختلالات خواب در کودکان چیست؟
خواب کامل شبانه برای سلامت کودک شما مهم است و می تواند به بدن در صرفه جویی در انرژی، بهبودی و توسعه کمک می کند. با این حال، اختلالات خواب در کودکان شایع است. آنها تقریباً نیمی از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهند. اختلالات خواب می تواند منجر به مشکلات سلامتی، رفتاری، رشدی و یادگیری در کودکان شود.
خواب کم باعث می شود کودکان احساس خستگی و تحریک پذیری کنند. همچنین می تواند بر رشد و ایمنی آنها تأثیر بگذارد. تشخیص زودهنگام اختلالات خواب در کودکان می تواند به درمان آنها و پیشگیری از این مشکلات کمک کند.
اختلالات خواب در کودکان زمانی اتفاق میافتد که نتوانند بخوابند یا در به خواب رفتن در شب مشکل داشته باشند. این اختلالات می توانند به دلیل مسدود شدن راه های هوایی، مشکلات عصبی، سطح پایین آهن در بدن یا سایر شرایط ایجاد شوند. اگر مشکلات خواب بدون درمان رها شوند، می تواند در سلامتی و عملکرد کودک تأثیرگذار باشد.
انواع اختلالات خواب در کودکان چیست؟
1. آپنه انسدادی خواب
حدود 4 درصد از کودکان 2 تا 8 ساله دچار آپنه خواب هستند. آپنه خواب زمانی است که تنفس کودک شما به طور مکرر در طول خواب متوقف می شود. دو نوع آپنه خواب وجود دارد:
- آپنه انسدادی خواب :
این نوع رایج ترین نوع آپنه خواب هست که زمانی اتفاق می افتد که راه هوایی فوقانی کودک شما مسدود شود. درحین خواب تنفس کودک شما برای چند ثانیه متوقف می شود، اما وقتی از خواب بیدار می شود، به طور طبیعی نفس می کشد. این حالت می تواند به دلیل بزرگ شدن لوزه ها و آدنوئیدها که غدد لنفاوی گلو هستند اتفاق بیفتد.
همچنین ممکن است به دلیل چاقی رخ دهد. علائم شامل خروپف، موقعیتهای خواب غیرمعمول با دهان باز، سردرد صبحگاهی و خواب زیاد در طول روز است.
فقدان خواب خوب می تواند منجر عدم تمرکز، خلق و خوی ضعیف و مشکلات رفتاری شود. آدنوتونسیلکتومی بهترین درمان برای آپنه خواب ناشی از بزرگ شدن لوزه ها یا آدنوئیدها است. این شامل برداشتن لوزه ها و آدنوئیدها با جراحی برای باز کردن راه های هوایی مسدود شده است.
- آپنه خواب مرکزی:
این یک وضعیت عصبی است که در آن مغز سیگنال تنفس کودک شما را متوقف می کند. این حالت می تواند بیش از یک دقیقه طول بکشد و با سایر شرایط سیستم عصبی مرکزی مرتبط است.
2. پاراسومنیا
پاراسومنیا حرکات نامطلوب یا غیرطبیعی در زمان بیدار شدن است. اگر کودک شما پاراسومنیا دارد، ممکن است ناگهان بلند شود، حرکاتی انجام دهد و دوباره بخوابد. پاراسومنیا تقریباً 50 درصد از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. انواع رایج پاراسومنیا عبارتند از:
- کابوس ها. فرزند شما از رویای ترسناک بیدار می شود.
- برانگیختگی گیج کننده. کودک شما گیج یا سرگردان از خواب بیدار می شود.
- وحشت خواب یا وحشت شبانه. کودک شما در خواب می نشیند و لگد می زند، جیغ می کشد یا فریاد می زند. در طول این مدت، آنها به صدای شما یا صداهای دیگر پاسخ نمی دهند. وقتی بیدار می شوند هیچ خاطره ای از انجام این کار نخواهند داشت.
- صحبت کردن کودک شما در خواب
- راه رفتن در خواب یا خواب آلودگی. کودک شما بلند می شود و راه می رود یا حرکات دیگری را در خواب انجام می دهد.
دلایل پاراسومنیا چیست ؟
این مشکل می تواند ژنتیکی باشد. عوامل خطر می تواند شامل کمبود خواب، و اختلالاتی مانند آپنه خواب، بیدار شدن اجباری و برخی داروها باشد. پاراسومنیا با بزرگ شدن فرزند شما برطرف می شود. اما ممکن است در 4 درصد از کودکان دوباره اتفاق بیفتد.
درمان شامل آرامش فرزند شما، درمان عوامل زمینهای و افزایش زمان خواب است. اگر کودک شما پاراسومنیا مانند راه رفتن در خواب دارد، باید اقدامات احتیاطی را انجام دهید. درها و پنجره های خود را قفل کنید، تشک را روی زمین قرار دهید تا کودک شما آسیب نبیند.
3. بی خوابی دوران کودکی
بی خوابی زمانی است که کودک شما در به خواب رفتن مشکل دارد و خیلی زود از خواب بیدار می شود. این حالت ممکن است به دلیل عادات بد خواب، استرس یا اضطراب باشد. کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری، مانند اوتیسم و اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، یا مشکلات سلامت روان، مانند اضطراب و افسردگی، ممکن است دچار بی خوابی شوند.
داروهایی که برای این شرایط تجویز می شود نیز می تواند بر خواب تأثیر بگذارد. بهترین درمان برای بی خوابی دوران کودکی پیشگیری است. از پزشک خود در مورد الگوهای خواب کودکان، بهداشت خواب و تعیین محدودیت ها بخواهید.
برنامه خواب خود را با تمرکز بر تغذیه منظم، زمان خواب و زمان بیداری تنظیم کنید. این به ایجاد یک روال قبل از خواب کمک می کند و کودک یاد می گیرد که خودش بخوابد. اگر فرزندتان از خوابیدن امتناع کرد، او را در رختخواب قرار دهید و برای مدتی کنارش بمانید. اما از مصرف داروهای خواب پرهیز کنید، زیرا برای بی خوابی رفتاری دوران کودکی بی تأثیر هستند.
4. پرخوابی
کودک یا نوجوان مبتلا به پرخوابی در طول روز دچار خواب آلودگی بیش از حد است. یکی از شرایطی که می تواند منجر به پرخوابی شود، نارکولپسی است. نارکولپسی یک بیماری عصبی که باعث چرت زدن مکرر در طول روز، از دست دادن موقت کنترل ماهیچه ها و توهماتی می شود که هنگام به خواب رفتن یا بیدار شدن کودک رخ می دهد.
سایر شرایطی که خواب را مختل می کند، مانند سندرم فاز خواب تاخیری یا آپنه انسدادی خواب، می تواند باعث پرخوابی شود. خواب آلودگی بیش از حد در طول روز همچنین می تواند نشانه ای از ضربه مغزی، صرع یا سایر مشکلات پزشکی باشد. تشخیص دقیق برای شناسایی بهترین درمان پرخوابی در کودکان حیاتی است.
5. سندرم فاز تاخیری خواب
سندرم فاز تاخیری خواب یک اختلال مزمن شایع در نوجوانان است. زمانی اتفاق میافتد که کودکان دو یا چند ساعت بعد از زمان خواب عادی خود به خواب میروند. این بر ساعت بدن آنها تأثیر می گذارد و بیدار شدن در روز بعد را دشوار می کند.
کودکان مبتلا به این اختلال می خوابند اما نمی توانند بیدار شوند و احساس تنبلی می کنند. این بیماری در 7 تا 16 درصد نوجوانان دیده می شود و با بررسی سابقه کودک و زمان خواب و بیداری آنها تشخیص داده می شود.
درمان شامل تنظیم ساعت بدن با زمان خواب و بیداری معمولی، حفظ یک چرخه خواب منظم و رعایت بهداشت خواب است. مکملهای ملاتونین همچنین میتوانند به درمان سندرم فاز تاخیری خواب کمک کنند، اگرچه دوز یا زمان دقیق آن باید توسط پزشک تعیین شود.
6. سندرم پای بی قرار
سندرم پای بی قرار زمانی است که کودک شما با میل به حرکت یا لگد زدن مکرر پاهای خود از خواب بیدار می شود. تحقیقات نشان می دهد که این اختلال خواب می تواند ناشی از کمبود آهن، ژنتیک یا مشکلات دوپامین باشد. ممکن است به دلیل ورزش زیاد یا کم، کافئین و برخی داروها بدتر شود.
کودکان مبتلا به این اختلال میل مداوم به حرکت دادن پاهای خود دارند. این سندرم با علائم ناخوشایندی مانند سوزن سوزن شدن، سوزش، درد یا احساس خزیدن روی پاها همراه است. استراحت میتواند احساس را بدتر کند، اما حرکت دادن پاها میتواند باعث تسکین آن شود.
کودکان مبتلا به سندرم پای بیقرار در خوابیدن مشکل دارند. آنها از خواب اجتناب می کنند و علائمی مشابه علائم ADHD نشان می دهند. این می تواند باعث مشکلات رفتاری و خلقی و کاهش توجه شود.
تشخیص سندرم پای بیقرار در کودکان دشوار است. اگر کودک شما در طول یک ساعت خواب بیش از 5 بار در خواب دچار اختلال شده یا پاهای خود را تکان می دهد، ممکن است به این بیماری مبتلا باشد. پزشک سابقه خانوادگی شما را نیز بررسی خواهد کرد زیرا ممکن است ژنتیکی باشد.
جایگزینی آهن برای درمان سندرم پای بیقرار مرتبط با کمبود آهن استفاده می شود. با این حال، هیچ داروی تایید شده ای برای درمان این اختلال در کودکان وجود ندارد.
اختلالات حرکتی، مانند سندرم پاهای بی قرار و اختلال حرکت دوره ای اندام، بیماری های عصبی هستند که باعث ایجاد احساسات ناخوشایند در پاها و میل شدید به حرکت دادن آنها می شوند. علائم در شب بدتر می شود و می تواند با خواب کودک شما تداخل کند. این دو اختلال حرکتی اغلب با هم رخ می دهند.
7. اختلالات رفتاری و سلامت روان
کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری، مانند اختلال اوتیسم و اختلال کم توجهی بیش فعالی، یا مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و اختلالات خلقی اغلب بی خوابی دارند. داروهای تجویز شده برای این شرایط نیز می توانند با خواب تداخل داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
چگونه از اختلالات خواب در کودکان جلوگیری کنیم؟
در اینجا نکاتی برای جلوگیری از اختلالات خواب در کودکان وجود دارد:
- یک برنامه منظم زمان خواب برای کودک خود تنظیم کنید.
- مطمئن شوید که فرزندتان در اتاقی تاریک، ساکت و خنک بخوابد.
- قبل از خواب از نورهای روشن و وسایل الکترونیکی خودداری کنید.
- از دادن کافئین به کودکان خردسال خودداری کنید و مصرف آن را در نوجوانان محدود کنید.
- برای حفظ ساعت بدن، فعالیت بدنی را در نور طبیعی تشویق کنید.
- از چرت زدن آن ها جلوگیری کنید تا شب زود بخوابند.
- از موسیقی یا تکنیک های دیگر برای آرام کردن ترس های شبانه کودک خود استفاده کنید.
