خواب برای رشد کودکان و رشد توانایی های ذهنی آنها حیاتی و است، بنابراین هر نوع اختلال در خواب می تواند مشکلاتی را برای رشد کودک ایجاد کند. خروپف یکی از مشکلات شایع، به ویژه در سالمندان است، اما می تواند کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از والدین با شنیدن صدای خروپف کودک خود احساس نگرانی می کنند، دلایل آن چیست اما آیا خروپف کودکان خطرناک است؟ دلایل خروپف کودکان چیست؟ دانستن بیشتر در مورد علل، عواقب و درمان خروپف در کودکان می تواند به والدین این امکان را بدهد که به خواب بهتر آنها کمک کنند. به همین علت تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
خروپف در کودکان
خروپف یک امر نسبتا شایع در بزرگسالان است، اما گاهی مممکن است در کودکان نیز ایجاد شود. خروپف در کودکان اغلب در مدت زمان کوتاهی رخ داده و خود به خود برطرف می شود. اما گاهی می تواند طولان مدت بوده خواب کودک را مختل کند. در حالت عادی راه نفس کشیدن کودک باید باز باشد، به طوری که وقتی کودک نفس می کشد، این جریان هوا تولید صدا نکند.
در صورتی که دم و بازدم با تولید صدا همراه بود، یعنی مسیری که از بینی تا حنجره کودک وجود دارد در یک نقطه، دچار گرفتگی و یا باریک شدن شده است. در حقیقت خروپف یک علامت است که می تواند برای کودک مشکلات جدی را به همراه داشته باشد.
آیا خروپف نوزادان و کودکان شایع است؟
تعیین آمار دقیق برای شیوع خروپف و آپنه خواب دشوار است. والدین ممکن است همیشه متوجه خروپف فرزندان خود یا فراوانی و شدت آن نشوند. برخی از مطالعات موارد زیر را نشان داده اند:
- خروپف خفیف گاه به گاه تا 27 درصد از کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. این نوع خروپف موقتی، خفیف است و معمولاً نگرانی هایی برای سلامتی ایجاد نمی کند.
- خروپف اولیه که با علائم دیگری همراه نباشد، بین 10 تا 12 درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.
- آپنه انسدادی خواب 1.2 تا 5.7 درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.
آیا خروپف کودک خطرناک است؟
خروپف به دلایل مختلفی رخ می دهد که برخی از این دلایل موقتی و برخی طولانی مدت هستند. اغلب خروپف در کودکان خطرناک نیست و اهمیت چندانی ندارد، به خصوص اگر به صورت غیر متوالی رخ دهد. اما اگر خروپف مکرر یا شدید باشد، ممکن است نشان دهنده مشکل در تنفس در هنگام خواب باشد.
خروپف از کودکی به کودک دیگر، از نظر تعدد و شدت تاثیر، بسیار متفاوت است. تقریباً هر کودک یا بزرگسالی ممکن است یک دوره گاه به گاه خروپف را تجربه کند. بیشتر اوقات، این خروپف خفیف و مدت کوتاهی است و تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی آن ندارد. خواب یا سلامت عمومی فرد وقتی خروپف مکرر می شود و خواب کودک را مختل می کند، این نشان دهنده اختلال آپنه خواب است .
لازم به ذکر است که خروپف اولیه ای وجود دارد که به نام خروپف ساده یا خروپف معمولی شناخته می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که کودک بیش از دو بار در هفته خروپف می کند و از سایر علائم قابل توجه یا مشکلات سلامتی مرتبط با آن رنج نمی برد. اما خروپف طولانی مدت همراه با علائم می تواند نشان دهنده آپنه انسدادی خواب کودک باشد. از آنجایی که آپنه خواب باعث اختلالات قابل توجهی در خواب می شود، بر میزان اکسیژن دریافتی کودک در طول خواب تأثیر می گذارد. در نتیجه بر رشد مغز، فرآیندهای متابولیک، کاهش عملکرد تحصیلی، مشکلات رفتاری و مشکلات قلبی عروقی مانند فشار خون اثرگذار است.
آپنه انسدادی خواب می تواند کیفیت زندگی کودک را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد. اثرات آپنه انسدادی خواب عمدتاً بر روی کودکان بزرگتر مورد مطالعه قرار گرفته است، اما محققان معتقدند که این آپنه در کودکان خردسال مانند کودکان 2 تا 3 ساله نیز رخ می دهد.
علل خروپف در کودکان
خروپف در کودکان برخلاف بزرگسالان، در کودکانی که وزن بالایی ندارند رخ می دهد و چاقی علل شایع خروپف در کودکان محسوب نمی شود. عوامل متعددی می تواند منجر به انسداد راه هوایی و ایجاد خروپف شود. شایع ترین عوامل خطر خروپف در کودکان عبارتند از:
- لوزه سوم و بزرگی یا تورم لوزه ها: لوزه ها و لوزه سوم در نزدیکی پشت گلو قرار دارند و بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. اگر لوزه در نوزادان بزرگتر یا به دلیل عفونت متورم شوند، لوزه ها می توانند راه هوایی را مسدود کرده و باعث خروپف شوند. بزرگ شدن یا متورم شدن لوزه ها و لوزه سوم شایع ترین علت مشکلات تنفسی در هنگام خواب در کودکان است.
- احتقان: علائم سرماخوردگی کودکان می تواند باعث احتقان شود و از عبور جریان هوا جلوگیری می کند. همچنین، عفونت ناشی از ویروس ممکن است منجر به التهاب لوزه ها شود.
- آلرژی: حملات آلرژی می تواند باعث التهاب در بینی و گلو شده و تنفس را دشوارتر کرده و خطر خروپف را افزایش دهد.
- آسم: این بیماری همانند آلرژی نیز ممکن است تنفس طبیعی را مهار کند و اگر باعث انسداد جزئی راه هوایی شود، ممکن است منجر به خروپف شود.
- سیگار کشیدن غیرفعال: قرار گرفتن کودک در معرض دود سیگار و انواع دخانیات می تواند بر تنفس کودک و خواب وی تأثیر منفی بگذارد.
- آلودگی هوا: کیفیت پایین هوا یا آلاینده های بیش از حد می تواند تنفس طبیعی را به چالش بکشد و احتمال خروپف مکرر کودک را افزایش دهد.
علائم مرتبط با خروپف در کودکان
به والدینی که نگران خروپف کودک خود هستند توصیه می شود با پزشک اطفال صحبت کنند. اگرچه خروپف می تواند طبیعی باشد، اما چندین علامت می تواند احتمال آپنه خواب را نشان دهد :
- خروپف سه شب در هفته یا بیشتر
- نفس نفس زدن یا مشکل در هنگام خواب
مشکلات دیگری که در کودکان مبتلا به خروپف رخ می دهد و باعث نگرانی والدین می شود:
- پوست مایل به آبی
- سردرد صبحگاهی
- خواب آلودگی در طول روز
- مشکل در تمرکز یا یادگیری
- تشخیص اختلال کمبود توجه بیش فعالی
- افزایش وزن زیر متوسط
این عوامل نشان دهنده آپنه انسدادی خواب در کودکان است و همه کودکانی که خروپف می کنند و این مشکلات سلامتی دارند، لزوماً مشکلات تنفسی ندارند.
چه زمانی لازم است برای درمان خروپف کودک به متخصص کودکان مراجعه کنید ؟
کودکان در هر دوره از زندگی خود ممکن است دچار خروپف شوند، در صورتی که خروپف تنها در چند دقیقه و یا چند ساعت رخ دهد، می تواند ناشی از وضعیت بد کودک هنگام خواب باشد که با تغییر وضعیت کودک خروپف برطرف می گردد .
در صورتی که کودک دچار سرماخوردگی، عفونت های ویروسی و یا هر بیماری دیگر که گرفتگی بینی را ایجاد می کند، ممکن است خروپف در کودک به صورت گذرا به مدت چند روز و یا یک هفته، کودک در زمان خواب دچار خروپف گردد، که اگر عامل آن برطرف شود خروپف هم در کودک برطرف خواهد شد . ما در مواردی که خروپف به طول می انجامد و ادامه پیدا می کند لازم است تا حتما توسط یک پزشک متخصص اطفال با تجربه در این زمینه بررسی های لازم صورت گیرد .
عوارض خروپف در کودکان
در صورتی که مجرای تنفسی کودک آنچنان تنگ باشد که در روند اکسیژن رسانی خون تاثیر گذار باشد، عوارض جدی بر تمام اندام های بدن ایجاد خواهد شد. مغز یکی از اعضای مهم بدن است که تحت تاثیر کاهش اکسیژن قرار می گیرد. از طرفی هورمون رشد کمتری را ترشح می کند و روند رشد کودک را تا حدودی مختل می گردد .همان طور که اشاره شد، کمبود اکسیژن در مغز می تواند یادگیری کودک مختل می کند و تمرکز کودک را برهم می زند. همچنین، کودکی که خواب درستی نداشته باشد به طور حتم پرخاشگر می شوند وعلائم بیش فعالی در آن ها نمایان می شود .
درمان خروپف در کودک
خروپف مکرر و خفیف معمولاً خود به خود به سرعت از بین می رود و خروپف معمولی نیز می تواند بدون درمان در بسیاری از کودکان خود به خود برطرف شود. اما در بسیاری از موارد انجام اقداماتی برای جلوگیری از تنفس مشکل دار در طول خواب برای سلامت کودک مهم است، مانند:
- مراجعه به پزشک: در مورد مدت زمان خروپف، دفعات وقوع آن و اینکه آیا با سایر مشکلات ذکر شده در بالا همراه است یا خیر صحبت کنید. پزشک مشتاق است تمام علائم و نشانه ها را بداند تا کودک را تشخیص دهد یا به والدین اطمینان دهد.
- جراحی لوزه: اکثر کودکان مبتلا به آپنه انسدادی خواب و همچنین کودکانی که خروپف اولیه و عفونت های مکرر دارند، تحت این عمل جراحی قرار می گیرند.
- فشار مثبت راه هوایی یکی از روش های درمان تنفسی است که مبتنی بر تامین جریان هوا از طریق بینی و ریه ها بدون نیاز به مداخله جراحی است .
- تعیین ساعات خواب ثابت برای کودکان و ایجاد محیطی راحت و آرام برای خواب آنها.
کلام آخر
خروپف در کودکان یا نوزادان زمانی اتفاق می افتد که راه هوایی تا حدی مسدود می شود، مخصوصاً در هنگام خواب. زمانی که هوا در حالی که منقبض نشده به داخل بافت های گلو جریان می یابد، باعث ارتعاش بافت ها و تولید این صدای آزاردهنده یا همان خروپف می شود.
به طورکلی، بزرگی لوزه و لوزه سوم در کودکان شایع ترین علل بروز خروپف است. درمان خروپف در کودک بسته به عوامل زمینه ای دارد. بیشترین عاملی که سبب خروپف در کودکان می شود، مشکلات مربوط به لوزه ها هستند که اغلب درمان ها منجر به جراحی می گردد. در پایان توصیه می شود در صورت تداوم خروپف و مشکلات تنفسی به بهترین متخصص اطفال در شمال تهران مراجعه کنید.