حساسیت پوستی در نوزادان و راه های درمان آن

حساسیت یا آلرژی پوستی به عنوان یک بیماری مزمن پوستی تعریف می شود که به دلیل پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن به یک ماده ناشناخته رخ می دهد. آلرژی پوستی در نوزادان نیز ممکن است به دلیل غذا، نیش حشرات و واکنش به داروها ایجاد شود. در نوزادان، آلرژی های پوستی معمولا به شکل بثورات، تورم و خارش پوست ظاهر می شوند. حال در ادامه این مقاله به بررسی رایج ترین انواع حساسیت پوستی در نوزادان و راه های درمان آن خواهیم پرداخت.

حساسیت های پوستی رایج در نوزادان

حساسیت پوستی در نوزادان انواع مختلفی دارد که هریک از آن ها علل، علائم و راه های درمان متفاوتی دارند. شایع ترین نوع حساسیت های پوستی در نوزادان عبارتند از:

1. اگزما (درماتیت آتوپیک)
2. کهیر
3. کهیر پاپولار
4. درماتیت تماسی

در ادامه به بررسی دلایل، نشانه ها و راه های درمان هریک از این 5 بیماری آلژریک در نوزادان خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است پوست نوزادان به واسطه آسیب پذیر بودن بیشتر نسبت به کودکان و افراد بالغ مستعد این بیماری های مزمن پوستی خواهد بود. بنابراین تا جای ممکن از بروز این بیماری ها پیشگیری کرده و در صورت ابتلا به سرعت اقدام به درمان نمایید.

1- اگزما در نوزادان

درماتیت آتوپیک (Atopic dermatitis) یا اگزما، یکی از شایع ترین حساسیت های پوستی در نوزادان است که با التهابی مزمن و عودکننده منجر به خارش می شود. صورت و چین های پوستی رایج ترین قسمت هایی هستند که درگیر این بیماری می شوند.

علل و علائم اگزما در نوزادان

از مهمترین دلایل ایجاد اگزما در نوزادان استشاق یا تماس با گرد و غبار خانه، مو یا شوره حیوانات خانگی و گرده گیاهان است. علاوه بر این محرک های پوستی مانند الیاف پشمی یا نایلونی، صابون ها لوسیون های معطر و برخی مواد اکریلیکی می تواند سبب بروز این مشکل شود. لازم به ذکر است که تنها کمتر از 10 درصد از نوزادان به علت آلرژی به موادغذایی دچار اگزما می شوند.

مهمترین علائم این بیماری در نوزادان عبارتند از:

• خارش
• بثورات
• برجستگی های قرمز ریز روی صورت، پیشانی، پوست سر و روی تنه
• پوست خشک
• برجستگی های قرمز روی ساعد، زانو و مچ پا (در نوزادانی که می خزند)

درمان اگزما در نوزادان

توجه داشته باشید که جهت درمان این حساسیت پوستی در نوزادان بدون مشورت با پزشک از دادن دارو به فرزند خود اجتناب کنید. با این حال بهتر است بدانید که کورتیکواستروئیدهای موضعی می توانند برای بهبود علائم اگزما استفاده شوند. همچنین، آنتی هیستامین ها در زمان خواب معمولا برای اثر آرام بخش برای کمک به تسکین خارش تجویز می شوند. استفاده از کرم های مرطوب کننده پوست نیز ممکن است مفید باشد. لازم به ذکر است که جهت بهبود اگزما باید از مالش پوست و دست زدن به آن نیز اجتناب کنید.

2- کهیر در نوزادان

کهیر (urticaria) یکی دیگر از حساسیت های شایع در نوزادان است که به شکل یک تورم سطحی می تواند در هر قسمتی از بدن ظاهر شود.کهیر از جمله بیماری های پوستی است در اثر مصرف غذاهای آلرژی زا و همچنین تماس با برخی مواد ایجاد می گردد.

علل و علائم کهیر در نوزادان

اگرچه برخی از کهیرها بدون دلایل مشخص بروز می کنند، اما خوردن برخی مواد غذایی، مطرف برخی داروها، انتقال برخی ویروس ها به نوزادان، پوست و مدفوع حیوانات خانگی، دمای شدید و گرد و غبار از مهمترین دلایل ایجاد کهیر در نوزادان است.

اصلی ترین علائم و نشانه های کهیر در نوزادان عبارتند از:

• وجود ضایعات و برآمدگی های قرمز، گرم و متورم
• ایجاد ضایعات پوستی که دارای خطوط صورتی یا قرمز با مرکز رنگ پریده هستند
• خارش شدید در ناحیه کهیر

درمان کهیر در نوزادان

علائم کهیر معمولا خود به خود با قطع عامل حساسیت زا بهبود یافته و نیازی به مداخله پزشکی گسترده ندارد. با این حال با قرار گرفتن پوست در معرض آب ولرم ممکن است خارش ها کاهش یابند. در صورت لزوم، پزشک اطفال ممکن است لوسیون کالامین موضعی یا آنتی هیستامین های خوراکی را برای نوزادان تجویز کند.

3- کهیر پاپولار در نوزادان

کهیر پاپولار (Papular Urticaria) یکی از انواع کهیرها و یک یک بیماری التهابی مزمن محسوب می شود که در اثر نیش حشرات مانند کک، ساس، مگس و کنه ایجاد می گردد. اگرچه این بیماری اغلب در کودکان بالای دو سال شایع است، اما ممکن است در نوزادان نیز ایجاد شود.

علل و علائم کهیر پاپولار در نوزادان

همان طور که اشاره شد، علت اصلی کهیر پاپولار واکنش بیش از حد بدن به نیش حشرات است. به منظور پیشگیری از این حساسیت پوستی در نوزادان، اتاق و جای خواب نوزاد را برای وجود حشرات احتمالی بررسی کرده و در برخی موارد از حشره کش های مناسب (بی خطر برای نوزادان) استفاده کنید. این بیماری مزمن معمولا به شکل پاپول های خارش دار بر روی پوست و به صورت خوشه ای در یک منطقه خاص ظاهر می شوند که ممکن است برخی از آن ها پر از مایع باشند.

درمان کهیر پاپولار در نوزادان

آز آنجایی که این بیماری پوستی نوعی کهیر محسوب می شود، راه های درمان آن مشابه با سایر کهیرها است. اگرچه ضایعات کهیر پاپولار معمولا خود به خود از بین می رود، اما در برخی موارد ممکن است مزمن و عود کننده باشند. جهت درمان خارش شدید ممکن است کورتیکواستروئیدهای موضعی یا آنتی هیستامین ها توسط پزشک تجویز شود.

4- درماتیت تماسی در نوزادان

درماتیت تماسی (contact dermatitis) نوعی اگزمای پوستی محسوب می شود در اثر تماس پوست با یک ماده حساسیت زا به وجود می آید. این بیماری اغلب در نوزادان و کودکان تا سن سه سالگی شیوع دارد. به طور کلی درماتیک تماسی ممکن است به شکل تحریکی یا آلرژیک باشد.

علل و علائم درماتیت تماسی در نوزادان

مهمترین دلایل ایجاد این بیماری تماس مواد حساسیت زا از جمله پوشک، الیاف لباس، عطرها و رنگ های مورد استفاده در محصولات کودکان است. همچنین، این حساسیت پوستی به دلیل تماس با فلزاتی مانند نیکل، آلومینیوم، کبالت، جیوه و سایر فلزات ایجاد می شود. دستکش‌های لاستیکی که توسط پزشک یا مراقب کودک در حین تمیز کردن یا معاینه نوزاد استفاده می‌شود نیز ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کند.

مهمترین علائم درماتیت تماسی در نوزادان عبارتند از:

• خارش خفیف تا شدید در ناحیه تحت تماس
• پوست قرمز
• خشکی پوست
• پوسته پوسته شدن با حاشیه های قابل مشاهده

درمان درماتیت تماسی در نوزادان

اصلی ترین روش درمان این بیماری مزمن پوستی در نوزادان، شناسایی و حذف ماده آلرژی زا است. همچنین، شستشو محل درماتیت با آب خنک و استفاده از مرطوب کننده ها می تواند به کاهش علائم این بیماری کمک کند. استفاده از کورتیکواستروئیدها و آنتی هیستامین های موضعی نیز در موارد حاد با تحریک شدید تجویز می شود.

نکاتی برای پیشگیری از آلرژی های پوستی

• برای جلوگیری از حساسیت پوستی در نوزادان علت آلرژی را شناسایی کرده و از آن دوری کنید.
• توصیه می شود مادران شیرده از خوردن غذاهای حساسیت زا اجتناب کنند.
• قبل از معرفی دادن غذاهایی مانند تخم مرغ، ماهی، سویا و غیره به کودک خود با پزشک مشورت کنید.
• حیوانات خانگی و فرش ها را تمیز نگه دارید تا از آلرژی ناشی از کک و ساس جلوگیری کنید.
• برای جلوگیری از درماتیت تماسی آلرژیک، از قرار گرفتن کودک در معرض مواد آلرژی زا خودداری کنید.
• از پوشک و وسایل بهداشتی استاندارد و غیر عطری برای نوزادان استفاده کنید.

توصیه پایانی

در آخر لازم به ذکر است که برخی از بیماری ها و حساسیت پوستی در نوزادان مانند کهیر ممکن است خفیف بوده و نیاز به مراقبت فوری پزشکی نداشته باشد. با این حال در موارد حاد با علائم شدید در نوزادان بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اغلب حساسیت های پوستی با عدم رسیدن مواد حساسیت زا از بین می روند، اما گاهی ممکن است مجدد عود کنند. در مواقع خفیف استفاده از کرم های موضعی برای کاهش علائم و خارش موثر است. در صورت افزایش علائم یا عدم بهبودی در نوزاد هرچه سریع تر به دکتر اطفال مراجعه نمایید.